Vanuit je oriënterende fase heb je je onderzoeksvraag op orde. Uit de onderzoeksvraag filter je zoektermen. Deze zoektermen zijn van groot belang en bepalend voor je zoekresultaten. Zoektermen zijn de elementen waaruit jouw onderzoeksvraag is opgebouwd. Die elementen (ookwel concepten of trefwoorden genoemd maar voor je literatuuronderzoek als zoektermen gedefinieerd) zet jij in de zoekbalk van zoekmachines en databanken. Allesbepalend dus!
| Je identificeert de belangrijkste concepten van de te onderzoeken vraag en bedenkt voor ieder concept een aantal zoektermen (synoniemen, verschillende schrijfwijzen, bredere termen, nauwere termen en vertalingen) |
| Je identificeert de belangrijkste concepten van de deelvragen en bedenkt voor ieder concept een aantal geschikte en correcte zoektermen (niveau B Gevorderd en niveau C Eind) |
Je hebt een zoekvraag geformuleerd en wellicht ook een aantal deelvragen. Voordat je gaat zoeken naar een antwoord op deze vraag, moet je de zoektermen bedenken waarmee je kunt gaan zoeken.
Om een beter resultaat te bereiken is het goed om je zoekvraag en/of deelvraag te ontleden in meerdere elementen. Per element bedenk je één of meerdere zoektermen.
Neem bijvoorbeeld deze zoekvraag:
“Wat zijn de effecten van het gebruik van sociale media in het hoger onderwijs op het leergedrag van studenten?”.
Deze zoekvraag kun je ontleden in drie elementen:
- Sociale media
- Leergedrag
- Studenten
Voor het bepalen van je zoektermen kun je o.a. gebruik maken van woordenboeken, trefwoordenlijsten uit de bibliotheekcatalogus en internet.
Verder kun je nadenken over varianten van je zoektermen, zoals synoniemen, enkelvoud- en meervoudsvormen, spellingsvarianten, afkortingen of voluit geschreven, verwante termen, bredere (meer algemenere) en nauwere (meer specifiekere) termen.
Denk ook aan Engelstalige termen, die zijn nodig voor het zoeken in Engelstalige databanken.
| Social media | Leergedrag | Studenten | |
|---|---|---|---|
| Synoniemen | Social media | ||
| Verwante termen | Virtuele gemeenschappen Sociale netwerken |
Leerhouding Leerpsychologie Leerstrategie |
Cursisten Leerlingen Jongeren |
| Bredere term (algemenere term) |
Web 2.0 Digitale media |
Leerprocessen Studieprocessen |
Hoger Beroepsonderwijs |
| Nauwere term (specifiekere term) |
LinkedIn |
hbo-studenten Bachelorstudenten |
Handige links:
Een synoniem is een ander woord met (bijna) dezelfde betekenis als het oorspronkelijke woord. Het is als het ware een gelijkwaardige vervanging, die de betekenis van het woord niet substantieel verandert.
Bredere termen zijn zoektermen die een breder concept of categorie omvatten dan een algemene term. Ze zijn een stap hoger in de hiërarchie van begrippen en worden gebruikt om grotere onderdelen van een onderwerp te beschrijven.
Nauwere termen zijn zoektermendie specifieker/nauwkeuriger zijn dan een algemene term.
Engels is de voertaal voor de wetenschap, vooral in internationaal wetenschappelijk onderzoek en publicaties. Om goed te kunnen zoeken in databanken is het belangrijk dat je vooraf je zoektermen vertaald naar Engelse zoektermen.
... met het onderdeel Slim zoeken met zoekmethoden en -technieken